موجب بطلان معامله است ولی اشتباه د اوصاف مهم موضوع مورد معامله یا همان وصف غیراساسی موجب بطلان نیست و ممکن است فقط خیار فسخ بدهد.
باید به قصد مشترک طرفین توجه نماییم و معمولا وصف اساسی همان جنس معامله است مانند جواهرات زینتی،پارچه و فرش.
وصفی که قابلیت جایگزینی موضوع معامله را دارد و در حقیقت قصد مشترک طرفین یا یکی از آن ها است که درصورت فقدان آن ممکن است اصلا معامله ای انشاء نشود.
1-اشتباه در جهت معامله یعنی انگیزه و داعی نهایی شخص مثل این که شخصی زمینی می خرد تا آن جا را کتابخانه کند این انگیزه شخص است که اشتباه در آن تاثیری در عقد ندارد.
2-اشتباه در طرف معامله وقتی شخصیت وی علت عمده عقد نمی باشد.
3-اشتباه در اوصافی که اساسی نیستند و شرط نشده اند. یا زمانی که یکی از طرفین عیوب معامله تبری کرده باشد اشتباه در این اوصاف تاثیری در معامله ندارد.
اگر یکی از طرفین در انعقاد عقد مرتکب تدلیس گردند که در عقد موثر بوده باشد طرفی مقابل خیار تدلیس دارد ولی اگر این تدلیس به نحوی باشد که موجب اشتباه در موضوع عقد شود عقد باطل می گردد.
4-اشتباه در شخص طرف عقد وقتی شخصیت او علت عمده عقد باشد(شخصیت محور) : مستفاد از ماده 201 قانون مدنی و وحدت ملاک از ماده 762 قانون مدنی عقودی هستند که شخصیت طرفین در این عقود انگیزه اصلی برای انعقاد آن است. مثلاً در عقود مجانی مانند هبه،صدقه،صلح مجانی یا شرکت های تضامنی و نسبی که شخصیت شرکاء مهم است یا در مورد نکاح که اشتباه در طرف عقد موجب بطلان است.
5-اشتباه در علت عقد: منظور همان اثر اصلی عقد است به طور مثال در بیع علت تعهد برای مشتری به دست آوردن مالکیت مبیع است و برای بایع به دست آوردن مالکیت ثمن است.
6-اشتباه حکمی اگر منتهی به اشتباه موضوعی شود: یعنی شخصی احکام قانونی عقدی را نداند و این اشتباه منجر به اشتباه موضوعی گردد.به طور مثال ممکن است حبس مطلق زمینی را به شخصی داده باشیم و با این اشتباه که حبس دایمی است و زمین از دسترس خارج شده زمین را به قیمت کمی بفروشیم . این جهل به قانون موجب اشتباه در موضوع عقد شده و معامله باطل است.
1-اشتباه در اوصاف(به شرطی که از اوصاف اساسی نباشد وگرنه معامله باطل است)زمانی که شرط شده باشد به مظروط له خیار رویت و تخلف از وصف یا تخلف از شرط صفت خواهد داد.
2-اشتباه در ارزش مورد معامله که ممکن است موجب خیار غبن گردد.